Informacje podstawowe 

Weksel jest jedną z najszybszych i najtańszych form zabezpieczenia, gdyż nie wymaga udziału podmiotów trzecich (np. sądu, notariusza). Weksel daje prawo do uzyskania orzeczenia sądu w postepowaniu nakazowym (Art. 485 §2 Kodeksu postępowania cywilnego), które odznacza się szybkim przebiegiem.  

W sytuacji, gdy nasz dłużnik nie spłaca w terminie należnej nam sumy pieniężnej mamy prawo zgłoszenia sprawy do sądu. Po zgłoszeniu sprawy, sąd zbada ważność weksla i wyda nakaz zapłaty z rygorem wykonalności natychmiastowej, co oznacza, że roszczenia powinny zostać zaspokojone w ciągu 14 dni od doręczenia nakazu (dłużnik może również w tym terminie wnieść zarzuty np. dotyczące nieprawidłowego wypełnienia weksla). W przypadku gdy dłużnik wniesie zarzuty sąd może wstrzymać wykonanie nakazu (Art. 492 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego).

Pożyczkodawca do pozwu o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym dołącza między innymi następujące dokumenty:

1. wypełniony oryginał weksla;
2. deklarację wekslową, jeżeli była sporządzona (dalsze informacje są dostępne w sekcji odnoszącej się do deklaracji wekslowej);
3. dowód zawiadomienia pożyczkobiorcy o wypełnieniu weksla, jeżeli z deklaracji wynikał taki obowiązek (np. w formie listu poleconego).

Zarzuty (sprzeciw) pozwanego co do zasady nie mogą dotyczyć samego roszczenia a jedynie kwestii związanej z wymogami formalnymi weksla i jego uzupełnieniem. Z tego powodu w praktyce bardzo ciężko jest wnieść je w taki sposób, aby nakaz został uchylony. Wydany przez sąd nakaz zapłaty od razu stanowi tytuł zabezpieczający, jeszcze przed uprawomocnieniem się orzeczenia sądu pożyczkodawca może złożyć go do komornika, który zabezpiecza roszczenie. Możliwa jest, więc sytuacja, w której dłużnik wnosi zarzuty, które nie są jeszcze rozpoznane przez sąd, a komornik już zaczyna zajmować rachunki bankowe oraz wszczyna całe postępowanie zabezpieczające, które z punktu widzenia dłużnika nie różni zasadniczo od zwykłej egzekucji. Należy zwrócić uwagę, że środki na rachunku bankowym zastaną przekazane wierzycielowi dopiero po zakończeniu sprawy. Do tego czasu muszą pozostać w depozycie sądowym.

To zabezpieczenie może stanowić dogodne uzupełnienie innych środków zabezpieczających, które wymagają długotrwałej egzekucji sądowej (np. zastaw zwykły, poręczenie).

Weksel musi zawierać (Art. 101 Prawo wekslowe):

• nazwę „weksel”
• bezwarunkowe przyrzeczenie zapłacenia określonej sumy pieniędzy,
• oznaczenie terminu płatności,
• oznaczenie miejsca płatności,
• nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana,
• oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla,
• podpis wystawcy weksla.

Najczęściej weksel jest wypisany w sposób blankietowy (in blanco), czyli nie zawiera konkretnej kwoty, gdyż w momencie wypisywania weksla nie jest ona do końca znana (zadłużenie może zostać częściowo spłacone lub odsetki mogą zwiększyć wartość wierzytelności).

Opłaty w postępowaniu nakazowym to jedna czwarta opłaty stosunkowej (tj. 1,25% przedmiotu sporu). Zwrotu kosztów procesu możemy domagać się oczywiście od naszego dłużnika.

Przykład liczenia opłaty

Strona wnosi o zasądzenie nakazu zapłaty z weksla na kwotę 10 tys. zł. Opłata stosunkowa to 5 % przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, czyli wysokość opłaty stosunkowej wynosi 500 zł. (przy czym minimalna wartość opłaty to 30 zł, przy czym maksymalna kwota wynosi 100 000 zł.). W przypadku postępowania nakazowego (dla weksla) opłata od takiego pozwu wyniesie czwartą część tej kwoty, czyli 125 zł.

UWAGA!

Przy określaniu należnej opłaty należy pamiętać o zasadzie zaokrąglania opłaty w górę do pełnego złotego np. w przypadku, w którym wysokość opłaty wynosi 128,38 zł, należy ją zaokrąglić do kwoty 129 zł. Brak zaokrąglenia w górę do pełnego złotego oznacza, że pismo zostało niewłaściwie opłacone.

W przypadku wniosku o dokonanie zabezpieczenia wierzyciel musi liczyć się z dodatkowymi kosztami. Wysokość opłaty wynosi 2% roszczenia. Należy pamiętać, że nie można jej doliczyć sobie do kwoty zajmowanej zabezpieczeniem, podobnie jak doliczyć nie można przyszłych kosztów prowadzenia egzekucji.

Zalety i wady

Podstawa prawna

Art. 485 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego
„Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu, do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu.”

Art. 492 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego
„Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia. W razie wniesienia zarzutów sąd może na wniosek pozwanego wstrzymać wykonanie nakazu…”.

Art. 101 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo wekslowe Art. 101
„Weksel własny zawiera:
1) nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono;
2) przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;
3) oznaczenie terminu płatności;
4) oznaczenie miejsca płatności;
5) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
6) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;
7) podpis wystawcy wekslu.”